Basında ÖzÜ - Bağlanma-Odaklı Müdahale/Destek Programları (3)

Milliyet

Geçen hafta bağlanmaodaklı müdahale/ destek programlarının özelliklerine araştırma bulgularıyla değinmiştik. Bu hafta biraz hedefleri ve içeriğini ele alalım. Müdahale/destek programlarının en temel amaçları genel olarak gerekli davranış değişikliklerini ' sağlamaktır. Ancak bunun için kişinin farkettiklerini ya da öğrendiklerini hayata geçirmesi gerekir. Bu da her zaman kolay olmayabilir. Önceki deneyimlerin ve bunların izlerinin etkisi bir süre daha devam edebilir. Bu da çoğunlukla anne-babalarda yetersizlik ya da başarısızlık duygularına yol açar. Yani değişim hem zaman hem emek gerektiren ve dümdüz giden bir yol değildir. Güvenli bağlanmayı destekleyici (Örn. anne duyarlılığı, çocuğun yerine kendini koyarak davranmak) ve engelleyen davranışların (Örn. saldırganlık ve müdahalecilik) üzerinde detaylı şekilde durmuştuk. Bu davranışların çoğu annebabalarca otomatik olarak fark etmeden yapılıyor. Bu hem çocuğumuzu hem kendimizi gözlemlemek ve neden-sonuç ilişkisi kurmak kritiktir.

Çocuğumuzu Gözlemlemek

Güvenli bağlanmayı zemin hazırlayan güvenli sığınak ve güvenli alan olabilmek çocuğun ihtiyaçlarını fark etmekle mümkün olabiliyor. Dolayısıyla sorulması gereken önemli sorulardan birkaçını not alalım: Çocuğunuz ne zaman stres, kaygı, hayal kırıklığı gibi olumsuz duygular yaşıyor? Ne zaman coşkulu, heyecanlı ve meraklı oluyor? Bu duyguları nasıl ifade ediyor ya da edemiyor? Daha önceki örneklerimizde Ayşe'nin annesiyle sorunlarını rahatlıkla paylaşabildiğinden ve sıkıntıları olduğunda yanına gidebildiğinden bahsetmiştik. Ayşe'nin annesinin güvenli sığınak olabilmesi bu yüzden kolay. Ama Ali'nin annesi çocuğunun ne zaman olumsuz duyguları yaşadığını bilmiyor. Çünkü Ali bunları içine atarak, göstermeyerek yaşıyor.

Peki, Ali'nin Annesi Ne Yapabilir?

Ali'nin annesinin yapabileceği ilk şey kendisini Ali'nin yerine koyması. Diyelim ki Ali parkta oynarken arkadaşları tarafından dışlanıyor. Annesine geliyor ve mutsuzluğunu dile getirmeden eve gitmek istiyor. Ali her ne kadar şikâyet etmese de Ali'nin annesinin bu durumun oğlunda olumsuz duygulara yol açabileceğini kendi deneyimlerinden yola çıkarak tahmin etmesi gerekir Aynı zamanda çocuğunun böyle durumlar sonrasındaki davranışlarını takip ederek ipuçlarını yakalayabilir. Ali'nin odasına kapanması, karnının ağrıması ya da sessizliği birer ipucu olabilir. Bir duygunun görünür olmaması, o duygunun yaşanmadığı anlamına gelmez.

Gelecek hafta: Bağlanmaodaklı müdahale/destek programları (4)